ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان؛ معرفی جامع + چالش‌ها

وقتی که یک بیمار برای ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان به دکتر ارتودنسی اصفهان مراجعه می‌کند در اولین گام بررسی وضعیت رشدی استخوان‌های فک و صورت مورد توجه قرار می‌گیرد. اینکه آیا فک بالا فک رشد مناسبی داشتند و از آن مهمتر آیا در رابطه مناسبی نسبت به یکدیگر قرار دارند برای طرح درمان نهایی ارتودنسی بسیار اهمیت دارد.

از جمله روش‌های درمانی که این اواخر در درمان‌های ارتودنسی بسیار مورد توجه قرار گرفته است درمان‌های فانکشنال می‌باشد. فانکشن یا حرکت دادن به فک‌ها برای رسیدن به رشد مناسب آنها یکی از روش‌های بسیار قابل توجه در مراجعین به مطب‌های ارتودنسی است و در مواردی که فک پایین رشد مناسبی نداشته و نسبت به فک بالا در شرایط عقب‌تری قرار دارد حتما مورد توجه قرار می‌گیرند.

تأثیر درمان فانکشنال بر رشد فک پایین

 خلاصه درمان فانکشنال به این صورت است که با قرار دادن انواعی از دستگاه های متحرک در دهان که به صورت 10-12 ساعت  در شبانه روز استفاده می‌شود فک پایین در شرایطی جلوتر از حالت عادی قرار می‌گیرد و کشش ایجاد شده بر روی استخوان ها باعث رشد سریع‌تر فک پایین می‌گردد. این یک نمای ساده ازدرمان‌های فانکشنال میباشد که به وسیله انواع دستگاه‌ها به صورت ثابت یا متحرک قابل اجراست.

در مطب ارتودنسی ما ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان به وسیله دستگاه های متحرک استفاده میگردد و معمولاً از مراجع خواسته می‌شود تا دستگاه را از حدود ساعت ۴ و ۵ عصر تا فردا صبح در دهان خود نگه دارد تا فک پایین به رشد مناسب‌تری برسد.

نکات درمان فانکشنال:

1) میزان سن رشد باقیمانده از مراجعه کننده به مطب

در مواردی که فرد از سنین بلوغ یعنی حدود ۱۴ یا ۱۵ سالگی گذر کرده است و امکان موفقیت در درمان‌های فانکشنال زیاد نیست به عبارت دیگر درمان‌های فانکشنال یا رشدی فک پایین فقط در افرادی رخ می‌دهد که هنوز سن بلوغ را رد نکرده باشند. مراجعین به مطب ارتودنسی و بعد از سنین ۱۴ یا ۱۵ سالگی که رشد فکی آنها به اتمام رسیده است معمولا نتیجه چندان مناسبی در درمان‌های فانکشنال نمی‌گیرند لذا روش‌های درمانی دیگری را برای آنها پیشنهاد می‌کنیم.

نکته بسیار مهم در مورد سن مراجعین به مطب ارتودنسی این است که دندانپزشک  به جای استفاده از سن تقویمی و شناسنامه ای معمولا از علائم رشدی بیمار ها استفاده میکنند. در بسیاری از موارد سن تقویمی با سن رشدی بدن انسان تطابق ندارد و ممکن است عقب تر یا جلوتر باشد.

2) چه دستگاه فانکشنالی برای درمان ما مناسب است؟

انواعی از دستگاه‌های فانکشنال برای تحریک رشد فک پایین وجود دارد که هر متخصص بسته به نظر تجربه و یا آگاهی خود از آنها استفاده میکند. دستگاه‌های فانکشنال ممکن است به صورت تک پلاک متحرک، دو پلاک متحرک و یا حتی ثابت باشد. به طور خلاصه میتوان گفت درمان ‌های فانکشنال با پلاک‌های متحرک معمولا بهترین نتیجه را داده و در مدت زمان کوتاه‌تری باعث رشد فک پایین می‌شود.

3) میزان همکاری بیمار در درمان‌های فانکشنال

از آنجا که درمان های فانکشنال برای حرکت دادن فک پایین نیازمند همکاری بسیار زیاد مراجعه کننده به مطب می‌باشد لذا معمولاً در جلسه اول درمان از لحاظ میزان همکاری شخص مورد توجه قرار می‌گیرد. بر اساس آمار میزان همکاری در پسرها کمتر از دخترهاست ولی با این وجود حتماً استثناهایی وجود دارد و ممکن است پسرانی بیش از دختران در درمان فانکشنال با متخصص ارتودنسی همکاری کنند .

4)مدت زمان لازم برای یک درمان فانکشنال

 به طور خلاصه می‌توان گفت این نکته بسیار وابسته به میزان رشد باقیمانده در بدن مراجعه کننده می‌باشد گاها درمان‌های فانکشنال در عرض 3-4 ماه به راحتی به نتیجه می‌رسد و گاهاً بعد از چندین سال هنوز به نتیجه مطلوب نمیرسد.

 نکاتی همچون میزان رشد باقیمانده در استخوان‌های فک و از آن مهم تر جهت‌های رشدی استخوان ها در نتیجه درمان بسیار تعیین کننده هستند. وقتی که رشد فکی باقیمانده هنوز بسیار زیاد است و همچنین جهت رشدی فک پایین به سمت جلو می‌باشد مسلماً نتیجه بهتری گرفته می‌شود تا در مواردی که رشد فک چیز چندانی باقی نمانده است.

5) آیا درمان های فانکشنال درد دارد؟

به طور کلی درمان‌های ارتودنسی درد زا نیستند و چه در انواع ثابت و به وسیله براکت ها و چه در انواع متحرک و فانکشنال درد چندانی برای ایجاد تغییرات اسکلتی یا دندانی وجود ندارد.

به طور خلاصه می‌توان گفت

ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان برای ایجاد تغییرات رشدی در فک‌های عقب مانده فک پایین که معمولا در حوالی بلوغ بهترین زمان برای اجرا هستند درمان‌های نسبتاً موفقی است که در صورتی که مراجعه کننده با متخصص ارتودنسی همکاری کند به نتیجه بسیار مطلوب و ایده آلی میرسد و فک ‌ها در موقعیت نرمالی نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرد و درمان‌های ارتودنسی آینده آسان‌تر است.

سوالات متداول