محدودیت سنی ارتودنسی؛ کودکان یا افراد مسن محدویدت دارند؟

در بسیاری از موارد وقتی والدین فرزندان خود را برای معاینه روتین ارتودنسی به متخصص ارتودنسی کودکان در اصفهان می‌آورند؛ یک سوال بسیار رایج را می‌پرسند آیا امکان انجام ارتودنسی برای ما نیز وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت هیچ گونه محدودیت سنی ارتودنسی وجود ندارد و تنها تفاوت در نوع درمان است که در ادامه توضیح داده میشود.

آیا ارتودنسی در بزرگسالی ممکن است؟

سوالاتی از این قبیل نشان دهنده تمایل والدین برای انجام یک درمان ارتودنسی کامل در سنین بزرگسالی می‌باشد. در پاسخ به این سوال باید گفت هرچند که از دست رفتن فرصت‌ها با بزرگتر شدن هر فرد ممکن است محدودیت‌هایی برای درمان‌های ارتودنسی ایجاد کند اما درمان ارتودنسی برای صاف و مرتب کردن دندان‌ها و رسیدن به یک لبخند زیبا در هر سنی ممکن است و هیچگونه محدودیت سنی برای کودکان یا بزرگسالان برای انجام یک درمان ارتودنسی و ایجاد لبخندی زیبا و رسیدن به یک عملکرد خوب سیستم تغذیه و تنفس وجود ندارد . از این رو محدودیت سنی به عنوان یک محدودیت برای انجام درمان‌های ارتودنسی به هیچ وجه وجود ندارد.

با این وجود باید گفت هرچند که درمان‌های ارتودنسی در تمامی سنین قابل اجراست و همیشه راه حلی برای رفع مشکلات دندانی و همچنین استخوانی وجود دارد ولی هرچه درمان‌های ارتودنسی در سنین پایین ‌تری انجام شود می‌تواند به نتایج قابل قبول‌ تری برسد که در زمانی کوتاه‌ تر و با ثبات بیشتر به دست می‌آید. به عبارت دیگر یک درمان ارتودنسی در سن10 سالگی 20-30-40  سالگی همیشه قابل اجراست اما نتایج درمان در سنین پایین‌ تر مسلماً به ثبات بهتری می ‌رسد.

بهترین سن برای درمان ارتودنسی

همانطور که در مقالات قبلی نیز توضیح دادم بهترین و لازم ‌ترین سن برای معاینه ارتودنسی حدود ۸ سالگی و بعد از آغاز رویش دندان‌های ۲ بالا می‌باشد به عبارت دیگر زمانی که بچه‌ها به کلاس سوم ابتدایی می‌روند بهترین زمان برای آغاز درمان‌های ارتودنسی و یا دست کم یک معاینه کامل برای بررسی وجود بی‌نظمی‌ها و همچنین نحوه رشد استخوان‌های فک و صورت هستند؛ از این رو توصیه می‌شود والدین فرزندان خود را حتماً در حدود سن ۸ یا ۹ سالگی برای اولین معاینه درمانی ارتودنسی به مطب آورده و حتماً یک معاینه اولیه در مورد نحوه رشد استخوان‌های فک و صورت و همچنین احتمال وجود بی نظمی انجام شود.

بیشتر بخوانید: سن مناسب ارتودنسی

اهمیت سن 8 سالگی برای درمان ارتودنسی

از آنجا که در حدود سن ۹ سالگی وقتی بچه ها کلاس سوم ابتدایی هستند رشد عرضی فک ها به اتمام رسیده است به عبارت دیگر قوس دندانی کامل شده و یک متخصص ارتودنسی میتواند میزان فضای موجود را می‌تواند بررسی کند. در این سن عدم وجود بی نظمی ها نشان دهنده یک رویش مناسب برای دندان‌ها و یک رشد مناسب برای استخوان هاست و در صورتی که بی نظمی هایی در این محدوده سنی مشاهده شود نشان دهنده وجود یک اشکال در روند رشد طبیعی دندان‌ها و یا استخوان‌ها می‌باشد که به راحتی قابل اصلاح است.

 اما چنانچه فرزندان شما از حدود سن 8 یا 9 گذر کردند و بزرگتر شده‌اند و یا به دنبال درمان‌های ارتودنسی برای خود به عنوان والدین آنها هستید باید گفت هیچگونه محدودیت سنی برای فرزندان شما برای درمان‌های ارتودنسی وجود ندارد و به راحتی در تمامی سنین می‌توان راه حلی برای رفع بی‌نظمی‌ها و صاف و مرتب کردن دندان‌ها رسید و یک لبخند زیبا و دلنشین را برای شما ایجاد کرد.

نقش سن در ارتودنسی: تأثیر رشد فک بر موفقیت درمان

نکته بسیار قابل توجه در مورد سن برای درمان‌های ارتودنسی در مورد رشد استخوان‌های فک و صورت می‌باشد. چنانچه رشد استخوان‌های فک و صورت خصوصاً فک پایین به صورت نرمال نباشد که در حدود سن ۸ یا ۹  قابل تشخیص است تا قبل از بلوغ به راحتی قابل اصلاح است چرا که فک ها چه فک ها چه فک بالا و چه فک پایین توانایی رشد را دارند و از آنجا که مراکز رشدی فعال هستند می‌توان به وسیله انواع دستگاه‌ های ارتوپدی فک و صورت رشد استخوان‌های فک را تنظیم نموده و به نتیجه ایده آل رسید.

اهمیت درمان قبل از پایان رشد فک

 اما چنانچه مراجعین به مطب ارتودنسی از حدود سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی گذر کرده باشند و به عبارت دیگر پتانسیل رشد که فک‌ها به اتمام رسیده باشد ایجاد تغییرات اسکلتی در استخوان‌ها کمی سخت است هرچند که نمی ‌توان از هرگونه درمان ارتوپدی فک و تغییرات اسکلتی ناامید شد اما بهتر است این درمان ها پیش از سن 14 یا 15 سالگی انجام شود تا به نتیجه بهتری برسیم.

ارتودنسی بعد از سنین 14-15 سالگی

همیشه راهی برای رفع بی ‌نظمی‌ها و ایجاد یک لبخند زیبا که می‌تواند تاثیرات بسیار مهمی در سلامتی دهان و دندان داشته و همچنین از لحاظ روحی باعث ایجاد اثرات بسیار مطلوبی باشد وجود دارد. به عبارت دیگر درمان‌های ارتودنسی در سنین بالاتر نیز به راحتی قابل اجرا هستند و هیچ گونه محدودیتی برای رسیدن به نتیجه درمان وجود ندارد.

از این رو باید گفت بزرگسالان نیز توانایی انجام درمان‌های ارتودنسی را دارند هرچند که به علت پایان یافتن رشد استخوان‌های فک و صورت و ناتوانی متخصص در تغییرات رشدی آنها و ایجاد جابجایی در استخوان‌های فک و صورت ممکن است درمان‌های ارتودنسی روند پیچیده‌ تری را دنبال کند ولی این به معنای به نتیجه نرسیدن نیست و حتما یک نتیجه ایده آل بعد از پایان درمان ارتودنسی در هر سنی قابل اجراست .

سن در ارتودنسی: تقویمی یا تکاملی

سن به عنوان یک عامل بسیار مهم در روند درمان‌های ارتودنسی همیشه مطرح بوده است. البته منظور از سن نه عدد نوشته شده در شناسنامه که اصطلاحا سن تقویمی نامیده می‌شود بلکه میزان رشد و تکامل بدن انسان می باشد. معمولا بین سن تقویمی و سن تکاملی یک هماهنگی وجود دارد اما می‌توان استثناهایی را نیز پیدا کرد مثلا در کودکانی که در سن ۱۰ یا ۱۱ سالگی رشد استخوان‌های آنها به اتمام رسیده است و یا بزرگسالانی که هنوز در سن ۱۸ -۱۹ یا ۲۰ سالگی تغییراتی را در استخوان‌های فک و صورت خود تجربه می‌کند.

 از این رو هیچگاه نباید برای ایجاد تغییرات استخوانی در فک بالایی یا پایین ناامید شد و بهتر است حتما امکان انجام تغییرات استخوانی را بررسی کرد. با این وجود باید گفت انجام درمان‌های ارتودنسی در همه سنین قابل اجراست و به بهانه افزایش سن نباید روند درمان ارتودنسی را متوقف کرد. هرچند درمان‌های ارتودنسی در سنین بالاتر ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد و روند درمان کندتر پیش برود و همچنین درگیری‌هایی با روند رشد استخوان‌ها به وجود بیاید ولی با این وجود درمان ارتودنسی در تمامی سنین قابل اجرا است و میتواند نتیجه مطلوب و ایده آل برسد.

بهترین زمان برای ارتودنسی: اصلاح اسکلت فک قبل از بلوغ

به طور کلی می‌توان گفت اگر هدف ما از درمان‌های ارتودنسی ایجاد تغییرات استخوانی است به عبارت دیگر تمایل به ایجاد تغییراتی در اسکلت فک و صورت داریم بهتر است در سنین پایین ‌تر و قبل از بلوغ انجام شود ولی صاف و مرتب کردن دندان‌ها به وسیله حرکات ارتودنسی دندانی در تمامی سنین قابل اجراست و محدودیت شدیدی برای ما ایجاد نمی‌کند.

تنها باید گفت که انجام تغییرات ارتوپدی فک و صورت و به عبارت دیگر تغییراتی در ساختار اسکلت دوفک باید حتماً قبل از بلوغ انجام شود در بزرگسالان این درمان‌ها فقط به وسیله جراحی‌های فک انجام می‌شود چه خوب است که پیش از آغاز روند بلوغ و پایان رشد استخوان‌های فک و صورت یک معاینه ارتودنسی انجام شود و در صورت نیاز به ایجاد تغییرات اسکلت فک و صورت بپردازیم و فرصت‌های رشدی را از دست ندهیم.

ارتودنسی در هر سنی

در پاسخ باید گفت بدون وجود محدودیت سنی ارتودنسی، انجام درمان ارتودنسی برای کودکان و بزرگسالان همیشه قابل اجراست و همیشه راه حلی برای رفع بی نظمی‌های دندانی و ایجاد یک لبخند زیبا و دلنشین وجود دارد. پس نباید به بهانه بزرگسالی یا از دست رفتن فرصت‌های رشدی درمان‌های ارتودنسی به تعویق افتاده یا از انجام آنها منصرف شویم. خصوصاً که روند درمان ارتودنسی با ایجاد اصلاحاتی در لبخند و زیبایی دندان‌ها و همچنین نحوه جفت شدن دندان‌ها بر روی یکدیگر می‌تواند بر سلامت بافت‌های دهان و دندان تاثیر گذاشته و علاوه بر آن روابط اجتماعی و تحصیلی را بهبود ببخشد و در کل اعتماد به نفس مراجعین را افزایش دهد از این رو بهتر است در هر سنی هستید برای ایجاد یک لبخند زیبا و رسیدن به یک نتیجه مطلوب ارتودنسی درمان خود را آغاز کنید.

مراقبت‌های لازم بعد از آغاز درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان

• کودکان و بزرگسالان هر دو باید پس از شروع درمان ارتودنسی بهداشت دهان را رعایت کنند.
• مسواک زدن بعد از غذا، استفاده از مسواک بین‌دندانی و دهانشویه ضروری است.
• رعایت بهداشت از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه جلوگیری کرده و باعث داشتن لبخندی زیبا می‌شود.

اهمیت مراجعات منظم به مطب

• ویزیت‌های منظم برای تنظیم حرکات دندانی و کنترل بهداشت ضروری است.
• عدم مراجعه منظم، به‌ویژه در بزرگسالان به دلیل مشغله‌های کاری، ممکن است روند درمان را مختل کند.
• کودکان معمولاً تعهد بیشتری به مراجعات دارند که یکی از مزایای ارتودنسی در سنین پایین است.

 در نهایت باید گفت

محدودیت سنی ارتودنسی در کل اشتباه است ولی سن به عنوان یک عامل تعیین کننده در طرح درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تغییرات اسکلتی حتماً باید در کودکان انجام شود و این اهمیت ارتودنسی کودکان را مشخص میکند . لازم است همه فرزندان در حدود سن ۸ سالگی به عنوان آغاز روند درمان ارتودنسی معاینه شوند. هرچند سنین بالاتر نیز امکان انجام درمان‌های ارتودنسی را دارند و هیچگونه محدودیتی برای انجام درمان‌های ارتودنسی وجود ندارد ولی افزایش سن می‌تواند روند درمان ارتودنسی را پیچیده تر کرده  و گاهاً محدودیت متخصص ارتودنسی ایجاد کند .

سوالات متداول