علت التهاب لثه در ارتودنسی بیشتر به دلیل تجمع پلاک و باکتری اطراف براکتها و عدم رعایت کامل بهداشت دهان ایجاد میشود. اولین نشانه آن خونریزی لثه هنگام مسواک زدن است که در صورت بیتوجهی میتواند به بوی بد دهان و بیماریهای لثهای پیشرفتهتر منجر شود. با مسواک منظم، نخدندان ارتودنسی و استفاده از دهانشویه میتوان از التهاب جلوگیری کرد؛ در ادامه روشهای تخصصی توسط بهترین متخصص ارتودنسی اصفهان و کنترل التهاب لثه را توضیح دادهایم.
صحت محتوا مورد تایید است
با توجه به اهمیت محتوای حوزه سلامت، شایان ذکر است که این محتوا توسط دکتر کامران دوامی نوشته شده است و هیچ گونه دخل و تصرفی در آن نشده است.
التهاب لثه در ارتودنسی چیست و چرا اتفاق می افتد؟
التهاب لثه یکی از شایعترین مشکلات بیماران ارتودنسی است. در حالت عادی، لثهها باید صورتی، محکم و بدون خونریزی باشند. اما در طول درمان ارتودنسی به دلیل وجود براکتها و سیمها، احتمال گیر کردن غذا و تجمع پلاکها بیشتر میشود. این موضوع میتواند باعث تورم، قرمزی، حساسیت و حتی خونریزی لثهها شود.اولین علامت التهاب لثه در ارتودنسی معمولاً خونریزی هنگام مسواک یا نخدندان است. علائم شایع:
- بوی بد دهان در موارد پیشرفته
- قرمزی و تورم لثه
- خونریزی آسان موقع مسواک زدن یا نخکشیدن
- حساسیت یا درد موضعی
علت های اصلی التهاب لثه در ارتودنسی
۱. تجمع پلاک و باکتریها
وقتی براکتها و سیمهای ارتودنسی روی دندانها نصب میشوند، محیط دهان پیچیده تر میشود و ذرات غذا بهراحتی بین براکت و دندان گیر می کنند. اگر این ذرات به خوبی تمیز نشوند و بهداشت رعایت نشود، به پلاک دندانی تبدیل میشوند. پلاک حاوی باکتریهایی است که با تولید سم و مواد التهابی، باعث قرمزی، تورم و خونریزی لثه میشوند. این شایعترین علت التهاب لثه در بیماران ارتودنسی است.
بیشتر بخوانید: بوی بد دهان در ارتودنسی
۲. رعایت ناکافی بهداشت دهان
مسواک زدن معمولی برای بیمار ارتودنسی کافی نیست. چون سطح دندانها با براکت و سیم پوشیده شده، لازم است بیمار از مسواک مخصوص ارتودنسی، نخدندان ارتودنسی یا واترجت استفاده کند. اگر این کار انجام نشود، پلاک و باقیمانده غذا اطراف براکتها انباشته میشود و التهاب لثه را تشدید میکند. به همین دلیل بیماران ارتودنسی بهتر است وقت بیشتری برای بهداشت روزانه صرف کنند.
۳. تحریک براکت یا سیم
علت التهاب لثه در ارتودنسی گاهی براکت یا سیم ارتودنسی بیش از حد به لثه نزدیک است یا در اثر حرکت دندانها، سیمها به لثه فشار وارد میکنند. این تماس مکانیکی میتواند موجب تحریک، التهاب موضعی، زخم یا رشد اضافی لثه در همان ناحیه شود. در چنین مواردی معمولاً ارتودنتیست با تنظیم براکت یا کوتاه کردن سیم مشکل را برطرف میکند.
۴. جابجایی و حرکت دندان ها
در ابتدای درمان ارتودنسی، دندانها شروع به حرکت در استخوان فک میکنند. این تغییر موقعیت باعث میشود لثه کمی حساس یا متورم شود. در واقع، بخشی از التهاب در این مرحله طبیعی است چون بافتهای لثه و استخوان در حال بازسازی هستند. اما اگر التهاب شدید و طولانی باشد، میتواند نشانه تجمع پلاک یا تحریک مکانیکی همزمان باشد.
۵. تغییرات هورمونی
هورمونها نقش مهمی در سلامت لثه دارند. به همین دلیل، در دوران بلوغ، بارداری یا قاعدگی لثهها حساستر می شوند و احتمال التهاب بیشتر است.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی و دیابت
چگونه از التهاب لثه در دوران ارتودنسی جلوگیری کنیم؟
- تهیه دهانشویه های حاوی فلوراید
- استفاده از مسواک بین دندانی
- مسواک زدن به مدت 5 دقیقه بعد از هر وعده غذایی
- استفاده از نخ دندان
- توجه به رژیم غذایی
- مراجعه منظم به مطب ارتودنسی
- ماساژ لثه ها
- استفاده از موم ارتودنسی
- دوری کردن از جویدن ناخن، مداد یا اشیای سخت
درمان ورم لثه در ارتودنسی با روش خانگی
- شست و شوی دهان با آب نمک ولرم دو بار در روز
- استفاده از دهانشویه ضدعفونیکننده (مثل کلرهگزیدین یا فلوراید)
- مسواک زدن آرام با مسواک نرم یا مخصوص ارتودنسی
- استفاده از نخ دندان ارتودنسی یا واترجت
- نوشیدن آب کافی برای شست و شوی مواد غذایی
- استفاده از موم ارتودنسی در صورت تحریک لثه توسط براکت
بیشتر بخوانید: سیگار کشیدن با ارتودنسی
چه زمانی التهاب لثه نیاز به مراجعه فوری به ارتودنتیست دارد؟
اگر التهاب لثه با علائمی مانند خونریزی شدید، درد مداوم، بوی بد دهان یا چرک همراه باشد، باید هرچه سریعتر به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. در این شرایط ممکن است نیاز به جرمگیری تخصصی یا تغییر در روشهای بهداشت دهان باشد.
در نهایت
علت التهاب لثه در ارتودنسی اغلب ناشی از تجمع پلاک و رعایت ناکافی بهداشت است و در بسیاری از موارد با اصلاح عادات و مراقبتهای ساده روزمره قابل برگشت است. اما در صورت بروز خونریزی شدید، درد یا علائم عفونت باید سریعاً به متخصص ارتودنسی مراجعه شود تا اقدامات تخصصی (تمیزسازی، تنظیم دستگاه یا درمانهای دارویی) انجام شود. رعایت دقیق مسواک، نخدندان،واترجت و مراجعات منظم کلید حفظ سلامت لثهها در طول درمان ارتودنسی است.
سوالات متداول
آیا التهاب لثه در ارتودنسی طبیعی است؟
بله، مقدار کمی التهاب به دلیل حرکت دندانها یا تحریک براکت طبیعی است. اما اگر التهاب شدید یا همراه با خونریزی و بوی بد دهان باشد، باید سریعاً به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
چه کارهایی التهاب لثه در ارتودنسی را کم میکند؟
مسواک زدن با مسواک ارتودنسی، استفاده از نخ دندان مخصوص یا واترجت، و شستشو با دهانشویه ضدباکتری بهترین روشها برای کاهش التهاب هستند.
آیا التهاب لثه میتواند درمان ارتودنسی را عقب بیندازد؟
بله، اگر التهاب کنترل نشود ممکن است باعث خونریزی، عفونت یا حتی تحلیل لثه شود و روند درمان ارتودنسی کند یا متوقف گردد.
چه زمانی التهاب لثه خطرناک است؟
وقتی التهاب شدید، طولانیمدت، همراه با خونریزی مداوم، بوی بد دهان یا لق شدن دندانها باشد، نشانه بیماری جدی لثه است و نیاز به درمان فوری دارد.