با رویش اولین دندانهای شیری در حدود سن ۶ ماهگی در دهان کودکان وظیفه پدر و مادر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان آغاز میشود و از مهم ترین مراقبت های آنها مراجعه به دکتر ارتودنسی کودکان اصفهان میباشد. از آنجا که دندانهای شیری نقش بسیار پر اهمیتی در تغذیه نوزادان دارد و از سوی دیگر برای رشد استخوانهای فک و صورت بسیار موثر هستند جلوگیری از پوسیدگی دندانهای شیری بسیار اهمیت دارد.
صحت محتوا مورد تایید است
با توجه به اهمیت محتوای حوزه سلامت، شایان ذکر است که این محتوا توسط دکتر کامران دوامی نوشته شده است و هیچ گونه دخل و تصرفی در آن نشده است.
نقش والدین در بهداشت دندان کودکان
1) تغذیه مناسب
از این رو از پدر و مادر انتظار میرود که تا سن ۱۲ سالگی که کودکان میتوانند به تنهایی وظایف بهداشت دهان و دندان خود را انجام بدهند در این مسئله مهم نقش با اهمیت خود را به خوبی ایفا کنند. در کنار رعایت بهداشت بحث تغذیه سالم نیز در جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان بسیار اهمیت دارد. مواد غذایی شامل کلسیم همانند لبنیات و به خصوص شیر حتما باید با نظر پزشکهای متخصص تغذیه در دوران رشد کودکان استفاده شود چرا که میتواند تاثیر بسیار موثری در سلامت دندانها و لثههای فرزندان شما داشته باشد.
2) نظارت بر مسواک زدن
در کنار تغذیه مناسب به عنوان یک عامل موثر در سلامت دندانهای در حال شکلگیری رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن میتواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد از این رو والدین پدرها و مادرها وظیفه دارند تا در کنار تغذیه مناسب بر روشهای مسواک زدن در کودکان نظارت کرده و به آنها آموزش صحیح نحوه مسواک زدذن را بدهند. آن چیزی که بیشتر از نحوه مسواک زدن اهمیت دارد زمان مسواک زدن میباشد که باید حداقل ۵ دقیقه طول بکشد و بعد از هر وعده غذایی یعنی حداقل روزی سه بار انجام شود.
3) استفاده از نخ دندان
در کنار مسواک زدن روشهای دیگری نیز برای حفظ سلامت دندانها وجود دارد که نباید از آنها غافل شد. مهمترین روش برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگیهای بین دندانی، نخ دندان میباشد. کودکان باید آموزش ببینند که بعد از هر بار غذای اصلی یعنی حداقل روزی سه بار و پیش از مسواک زدن ،دندانهای خود را نخ زده و تمامی سطوح بین دندانها را به وسیله نخهای دندانی تمیز کنند.
نکته بسیار پراهمیتی آن است که نخ دندان هرگز نمیتوانند جای مسواک را بگیرد و نه تنها به عنوان یک روش موثر برای کاهش میکروبهای دهانی قابل استفاده هستند.
رعایت بهداشت دهان در دوران ارتودنسی کودکان
در دوران ارتودنسی کودکان چنانچه براکتها بر روی دندانها چسبانده شده است علاوه بر نخ دندان و مسواک زدن میتوان از مسواکهای بین دندانی نیز استفاده کرد. بدین ترتیب در جلسه اول درمان ارتودنسی کودکان و بعد از چسبانده شدن براکت ها تمامی توضیحات لازم در مورد رعایت بهداشت داده میشود. لازم است کودکان هر بار بعد از غذاهای اصلی یعنی حداقل روزی سه بار دندانها را مسواک زده از نخ دندان و مسواکهای بین دندانی استفاده کند و حداقل یک بار در شبانه روز ترجیحاً پیش از رفتن به تخت خواب قبل از خواب از دهانشویهها نیز استفاده نمایند.
در جلسه اول ارتودنسی کودکان و بعد از آغاز درمان ارتودنسی معمولا به والدین روشهای صحیح بهداشت دهان کودکان آموزش داده میشود. نحوه مسواک زدن استفاده از نخ دندان مسواکهای بین دندانی و اهمیت دهانشویهها توضیح داده شده و علاوه بر آن بر اهمیت نقش والدین به عنوان ناظر برای رعایت بهداشت کودکان تاکید میشود.
پدر و مادر باید حداقل روزی سه بار بر نحوه مسواک زدن فرزندانشان و از آن مهمتر زمان مسواک زدن نظارت داشته باشند و به این ترتیب نقش بسیار موثری در حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از ایجاد پوسیدگیها و بافتهای لثهای بیمار ایفا میکنند.
اهمیت معاینات ماهیانه ارتودنسی
ولی علیرغم رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان شما و همچنین مسواک زدن مناسب بعد از ارتودنسی کودکان رعایت بهداشت دهان و دندان، نخ دندان و دهانشویهها با این وجود ممکن است گاهاً پوسیدگیهایی بر روی سطوح دندانی و خصوصاً نواحی بین دندانی ایجاد شود که به راحتی قابل تشخیص نیستند. از این رو مراجعه منظم به مطب ارتودنسی برای معاینات ماهیانه و همچنین چک شدن دندانها از لحاظ ایجاد پوسیدگیهای در سطوح مختلف بسیار ضروری است. از پدر و مادر و همچنین کودکان انتظار میرود که در جلسات معاینه ارتودنسی حاظر شده و به این ترتیب از پوسیدگی های دندانی جلوگیری کنند.
بسیاری از پوسیدگیهای اولیه بر سطوح دندانی علامت خاصی ندارد و تنها به وسیله یک متخصص ارتودنسی کودکان قابل تشخیص است لذا انتظار میرود که هم والدین و هم کودکان در جلسات معاینه ارتودنسی حضور پیدا کرده و بدین ترتیب از ایجاد پوسیدگیهای دهانی و دندانی جلوگیری کنند.
عوامل ایجاد پوسیدگی دندان در کودکان
- مصرف زیاد شیرینی: کودکان باید آموزش ببینند که مصرف بیش از حد قندها، شیرینی ها،بستنی، شکلات یا هر آنچه که میتواند باعث ایجاد پوسیدگی شود دوری کند و به این ترتیب از سطوح دندانی خود مراقبت کرده از ایجاد پوسیدگی ها مراقبت کنند.
- عادت های دهانی:گاهاً کودکان عادتهای بدی همچون مکیدن انگشت یا جویدن ناخن دارند که در صورت مشاهده اینگونه موارد باید حتما به یک متخصص ارتودنسی کودکان مراجعه کرد. انواعی از دستگاههای ارتودنسی هستند که میتوانند برای جلوگیری از اینگونه عادتهای مخرب استفاده شده و موجب سلامت بهتر دهان و دندان شوند.
- عدم استفاده از فلوراید:حتماً از اهمیت فلوراید به عنوان یک عامل بسیار مهم برای سلامت دندانها آگاه هستید! از آنجا که فلوراید را نمیتوان به صورت یک ماده غذایی مصرف کرد و لازم است حتما به عنوان یک دارو و در مطب دندانپزشک مورد استفاده قرار بگیرد
فلوراید تراپی چیست؟
فلوراید تراپی یا درمان فلوراید در بسیاری از مطبهای ارتودنسی کودکان به صورت یک درمان روتین و هر۶ ماه یکبار انجام میشود و میتواند تا حد زیادی از ایجاد پوسیدگی ها جلوگیری کرده سطوح دندانی را استحکام ببخشد.
وقتی فلوراید تراپی انجام میشود مینای دندان استحکام بیشتری پیدا کرده و در مقابل میکروبها مقاومت بیشتری نشان میدهد؛ از این رو شدت پوسیدگیها به سرعت کاهش پیدا کرده و طول عمر دندانها بسیار بیشتر میشود. توصیه میگردد هر شش ماه یکبار برای انجام درمان فلوراید یا فلوراید تراپی به مطب ارتودنسی مراجعه گردد.
در نهایت باید گفت
یکی از نکاتی که باید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان در نظر بگیرید این است که اولین دندان دائمی که در حدود سن ۶ سالگی به محیط دهان راه پیدا میکند بسیار مستعد پوسیدگی میباشد چرا که مدت زمان بسیار بیشتری را در دهان انسان باقی می ماند و از سوی دیگر از آنجا که در انتهای دهان قرار دارد کمتر به صورت منظم با مسواک تمیز میگردد.
امروزه انواعی از روشها برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان دائمی در کودکان وجود دارد اهمیت مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی و رساندن مسواک به نواحی انتهایی دهان برای جلوگیری از ایجاد این پوسیدگیها بر روی دندانهای دائمی بسیار زیاد است. علاوه بر مسواک زدذن به عنوان مهمترین عامل جلوگیری از ایجاد پوسیدگیهای دندانی میتوان از فلوراید تراپی یا درمانهای فلورایدی و همچنین شیار پوشی به عنوان دو روش بسیار مهم برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندانهای دائمی نام برد.
متخصص ارتودنسی کودکان معمولا تلاش میکند تا با ایجاد عمل شیارپوشی بر روی سطوح دندانی و همچنین فلوراید تراپی به صورت هر شش ماه یکبار باعث کاهش ایجاد پوسیدگیهای دندانی شده و همچنین سلامت بافتهای لثهای را بهبود ببخشد.
سوالات متداول
چرا جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان مهم است؟
جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان به حفظ سلامت دندانها، جلوگیری از درد و عوارض مرتبط با پوسیدگی و همچنین پیشگیری از مشکلات جدیتر دندانی در آینده کمک میکند.
طور میتوان از پوسیدگی دندانهای کودکان جلوگیری کرد؟
مسواک زدن منظم با مسواک و خمیر دندان مناسب، استفاده از نخ دندان، کاهش مصرف مواد قندی و مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ دندانها، روشهای اصلی جلوگیری از پوسیدگی هستند.
آیا خوردن شیرینی و تنقلات باعث پوسیدگی دندان کودکان میشود؟
بله، مصرف زیاد شیرینی، شکلات و مواد قندی میتواند موجب ایجاد پوسیدگی دندانها شود، زیرا این مواد قند به راحتی به باکتریها در دهان تبدیل میشوند و باعث تولید اسیدهایی میشوند که دندانها را خراب میکنند.
چگونه از پوسیدگی دندانهای بین دندانی جلوگیری کنیم؟
استفاده از نخ دندان و مسواکهای بین دندانی برای پاکسازی نواحی بین دندانها از پلاکها و باقیماندههای غذا که ممکن است موجب پوسیدگی شوند، ضروری است.
آیا استفاده از دهانشویه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ضروری است؟
استفاده از دهانشویههای ضدباکتری میتواند به کاهش پلاک و باکتریهای دهانی کمک کند و به حفظ سلامت دندانها و لثهها در برابر پوسیدگی کمک کند، به ویژه بعد از ارتودنسی یا درمانهای مشابه.