مراقبت از دندان شیری کودکان؛ راهنمای جامع برای والدین

پدر و مادر ها باید بدانند که مراجعه به متخصص ارتودنسی کودکان در اصفهان از حدود سن شش ماهگی که اولین دندان‌های شیری در محیط دهان راه پیدا می‌کند و معمولاً تا حدود سن ۱۲ سالگی نیز هنوز حضور دارند بسیار مهم است همچنین مراقبت از دندان شیری کودکان به عنوان مهمترین وظیفه والدین و همچنین کودکان برای حفظ سلامت دهان و دندان و همچنین رشد فک‌ها بسیار اهمیت دارد.

نقش دندان شیری در دهان کودک

• جویدن غذا
• حفظ فضای دندان‌های دائمی زیرین.
• کمک به رشد استخوان‌های فک و صورت.

نکته بسیار مهم در این زمینه آن است که دندان‌های شیری فقط وظیفه جویدن غذا را بر عهده ندارد بلکه وظایف مهم دیگری همچون حفظ فضای دندان‌های دائمی زیرین وهمچنین کمک به رشد استخوان های فک وصورت نیز به عهده دندان‌های شیری می‌باشد. از این رو مراقبت از دندان‌های شیری به عنوان یک راه بسیار موثر برای حفظ سلامت دهان و دندان از حدود ۶ ماهگی آغاز می‌شود.

عواقب از دست دادن دندان‌های شیری

چنانچه دندان‌های شیری زود هنگام از دست بروند یا به علت پوسیدگی بدون توجه به توصیه‌های دندانپزشکان کشیده شود ممکن است در آینده مشکلات متعددی پیش بیاید که نیازمند دخالت متخصص ارتودنسی کودکان برای رفع آنها باشد. از سوی دیگر چنانچه به علت شدت پوسیدگی بعضی از دندان‌های شیری قابل نگهداری نباشد مراقبت از فضای این دندان‌ها توسط انواع فضا نگهدار ها توسط متخصص ارتودنسی پیشنهاد می‌شود. از این رو مراقبت از دندان‌های شیری توسط والدین و همچنین فرزندان از اهمیت زیادی برخوردار است.

رعایت بهداشت دندان قبل از رویش دندان های شیری

گام اول) رعایت بهداشت دهان و دندان حتی پیش از رویش دندان‌های شیری به محیط دهان نیز اهمیت دارد و والدین خصوصاً مادرها لازم است تا بعد از هر بار شیر خوردن کودک چند جرعه آب به کودک خود داده تا از تجمع شیر در محیط دهان جلوگیری کند. این مهم خصوصاً در زمان خواب کودکان اهمیت ویژه‌ای دارد.

گام دوم) از سوی دیگر تمیز کردن لثه ها به وسیله انواع پارچه های کوچک تمیز و یا گازهای استریل دندانپزشکی میتواند موجب حفظ سلامت لثه‌ها حتی پیش از رویش دندان های شیری شود.

رعایت بهداشت دندان بعد از رویش دندان های شیری

1. با رویش دندان‌ها از حدود سن ۶ ماهگی در محیط دهان وظیفه مادران برای حفظ سلامت دهان و دندان دوچندان می‌شود. وظیفه دارند بعد از هر بار غذا خوردن چه شیر و چه وقتی که کودکان غذاهای اولیه را شروع به خوردن می‌کند دندان کودکان را به وسیله پارچه‌های تمیز و یا گازهای استریل دندانپزشکی تمیز کنند.
2. از سوی دیگر آرام آرام استفاده از انواع مسواک‌هایی که برای کودکان تعبیه شده است را شروع کنند بدین ترتیب بهداشت دندان‌های شیری از همان سنین کودکی آغاز می‌شود و به کودکان می آموزند که دندان‌های شیری باید تمیز نگه داشته شده از پوسیدگی جلوگیری کرده به عبارت دیگر بهداشت دندان شیری وظیفه ایست آموختنی که باید از همان کودکی به فرزندان آموزش داده شود.
3. استفاده از نخ دندان، دهانشویه‌ها و یا مسواک‌های بین دندانی خصوص در مواردی که ارتودنسی کودکان آغاز می‌شود بروی سلامت دندان‌ها و حفظ بهداشت دندان‌های شیری بسیار اهمیت دارد.

آیا دندان‌های شیری بر روی روند رویش دندان‌های دائمی تاثیر می‌گذارند؟

 در پاسخ به این سوال باید گفت دندان‌های شیری فقط وظیفه غذا خوردن بر عهده ندارند بلکه وظیفه بسیار مهم‌ تری نیز بر عهده دندان‌های شیری است و آن حفظ فضای دندان‌های دائمی زیرین است. از سوی دیگر استخوان‌های فک فقط وقتی رشد پیدا می‌کند که به وسیله دندان‌های شیری حفظ شده باشد. به عبارت دیگر اگر دندان‌های شیر زود هنگام از دست برود نه تنها دندان‌های دائمی زیرین در محیط مناسبی رشد پیدا نخواهد کرد بلکه رشد استخوان فک وصورت نیز دچار مشکلاتی می‌شود.

این خصوصا در مواردی که تصادفات یا اتفاقات ناگوار موجب از دست رفتن شدید بخش زیادی از دندان‌های شیری می‌شود کاملاً قابل مشاهده است. از این رو حفظ دندان‌های شیری برای جلوگیری از دست رفتن فضای دندان‌های دائمی زیرین و همچنین رشد استخوان‌های فک و صورت بسیار اهمیت دارد. نکته بسیار مهم دیگری تاثیر دندان‌های شیری بر روی سلامت دندان‌های دائمی زیرین می‌باشد.

آیا مراقبت از دندان شیری کودکان لازم است؟

 در صورتی که دندان‌های شیری دچار پوسیدگی‌های شدیدی باشد و ترمیم نشده و یا از محیط دهان خارج نگردد و توسط متخصص ارتودنسی به وسیله فضا نگهدارهای لازم فضای آنها حفظ نشود می‌تواند تاثیرات مخربی بر روی دندان‌های دائمی زیرین داشته باشد. میکروب‌های دهانی به راحتی از طریق پوسیدگی های دندان‌های شیری به دندان‌های دائمی زیرین راه پیدا کرده موجب پوسیدگی و یا تغییر رنگ‌های شدیدی در آنها می‌شود. از این رو تاثیر متخصص ارتودنسی کودکان در حفظ سلامت دندان‌های شیری بسیار اهمیت دارد.

 با توجه به اهمیت دندان‌های شیری حفظ بهداشت آنها و جلوگیری از ایجاد هرگونه پوسیدگی در دوران دندانی شیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بهترین راه برای جلوگیری از هرگونه پوسیدگی دندان‌های شیری مسواک است انواعی از مسواک‌ها برای حفظ سلامت دندان‌ها وجود دارد که به وسیله متخصص ارتودنسی کودکان توصیه می‌شود.

 مسواک مناسب دندان شیری کودکان

بهتر است در دوران دندانی شیری در حدود سن ۱۲ سالگی یا کمتر از انواع مسواک‌های نرم استفاده شود چرا که کودکان هنوز توانایی استفاده از مسواک‌های سخت و یا خمیر دندان‌های زغالی را ندارند بهتر است در این دوران از انواع مواد تمیز کننده استفاده گردد که چندان آسیبی به لثه‌ها یا دندان ها نمیزند.  انواعی از مسواک های مناسب برای دندان‌های شیری کودکان وجود دارد که با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف کودکان را به انجام رعایت بهداشت دهان و دندان تشویق می‌کند.

خمیردندان مناسب کودکان

از سوی دیگر خمیر دندان‌های مختلفی نیز در داروخانه‌ها وجود دارد. نکته قابل توجه در مورد خمیر دندان‌ها آن است که بهتر است از خمیر دندان های کودکان استفاده نشود چرا که خمیر دندان کودکان به علت آنکه خوشمزه است معمولاً توسط کودکان خورده می‌شود که می‌تواند تاثیرات بدی بر روی دهان و دندان آنها داشته باشد. از این رو توصیه میگردد که کودکان از سنین مسواک زدن را آغاز می‌کند به وسیله مسواک‌های نرم و خمیر دندان‌های تلخ بزرگسالان بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند.

راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان شیری

پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری به عنوان مهمترین وظیفه والدین و همچنین کودکان به وسیله‌های مختلفی انجام می‌شود.

گام اول) رعایت بهداشت و رعایت مسواک زدن هر بار بعد از غذا خوردن حداقل به مدت5 دقیقع به عنوان مهمترین گام برای پیشگیری از پوسیدگی کودکان مطرح است.

گام دوم) اما استفاده از روش‌های کمکی همچون نخ دندان، مسواک‌های بین دندانی و دهانشویه‌های فلورایدار نیز می‌تواند به عنوان راهی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان مطرح باشد.

گام سوم) همچنین مراجعات منظم به متخصص ارتودنسی کودکان برای بررسی پوسیدگی‌های اولیه که هنوز چندان قابل مشاهده نیستند نیز به عنوان گام موثری در پیشگیری پوسیدگی کودکان است.

گام چهارم) استفاده از روش‌هایی همچون شیارپوشی و فلوراید تراپی برای حفاظت دندان‌ها از پوسیدگی‌ها.

گام پنجم) آموزش بهداشت و رعایت مسواک زدن بعد از هر وعده غذا خوردن می‌تواند به سلامت بهداشت دهان و دندان نیز کمک کند.

چرا معاینات منظم دندانپزشکی برای کودکان ضروری است؟

چنانچه دندان‌های شیری زود هنگام از دست برود و فضای آنها توسط انواع فضا نگهدارنده‌های ثابت یا متحرک حفظ نشود درمان ارتودنسی کودکان در آینده به عنوان یک گام بسیار مهم مطرح می‌شود. متخصص ارتودنسی کودکان وظیفه دارد تا با انواعی از فضانگهدارها یا دستگاه‌های ثابت یا متحرک فضای دندان‌های شیری را حفظ کرده و در صورتی که از دست رفته باشد آن را بازپس بگیرد. به عبارت دیگر محیط مناسبی را برای رشد دندان های دائمی زیرین فراهم کند. درمان ارتودنسی کودکان به عنوان مهمترین وظیفه برای جلوگیری از ایجاد بی‌نظمی‌های آینده مطرح می‌شود. از آنجا که بسیاری از مشکلات دندانی کودکان توسط والدین قابل تشخیص نیست و بسیاری از موارد و مشکلات اولیه توسط پدر و مادر عادی تلقی می‌شود لازم است کودکان از همان حدود سن ۸ سالگی توسط متخصص ارتودنسی کودکان معاینات منظم شش ماهه داشته باشد .

در بسیاری از موارد تماس زود هنگام دو دندان شیری می‌تواند عوارض وحشتناکی به وجود بیاورد که فقط توسط متخصص ارتودنسی قابل تشخیص است. از سوی دیگر از دست رفتن فضای دندان های شیری یا تنگی فک بالا بر اهمیت معاینات مرتب ارتودنسی کودکان مطرح می‌شود. از این رو مراجعه به دندانپزشک کودکان و متخصص ارتودنسی اطفال به عنوان مهم‌ترین وظیفه والدین برای حفظ سلامت بهداشت دهان و دندان کودکانشان و جلوگیری از ایجاد مشکلات ارتودنسی شدید آینده مطرح می‌شود.

 در نهایت باید گفت

پدر و مادر ها پیش از رویش دندان‌های شیری به محیط دهان و هنگامی که کودکان هنوز از شیر تغذیه می‌کنند وظیفه دارند تا مراقبت از دندان شیری کودکان را شروع کنند.همچنین آنها باید قبل از رویش دندان‌های شیری لثه ها را به وسیله پارچه یا گازهای استریل دندانپزشکی تمیز کنند. به این ترتیب نه تنها بهداشت دهان و دندان کودکان از همین حدود سنی آغاز می‌شود برخی کودک آموزش می‌بیند که رعایت بهداشت دهان به عنوان یک عامل بسیار مهم برای حفظ سلامت او مطرح است. مصرف قند شکلات شیرینی و سایر مواد قندی همچون نوشابه‌های گازدار را کم کرده و از سوی دیگر مراجعات منظم و مرتب به متخصص ارتودنسی کودکان برای رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین جلوگیری از پوسیدگی‌های اولیه را انجام بدهد .

سوالات متداول