ازحدود سن ۶ ماهگی وقتی اولین دندان‌های شیری به محیط دهان راه پیدا می‌کند ممکن است کودکان ناراحتی‌های اولیه‌ای را تجربه کنند. بسیاری از آنها فقط یک درد دندان شیری برای رویش را تجربه می‌کنند لثه‌ها متورم شده شبیه آبسه میشود نباید از این آبسه های رویشی ترسید و نیازی نیست در همان ابتدا به بهترین متخصص ارتودنسی کودکان در اصفهان مراجعه کنید زیرا به زودی توسط دندان سوراخ شده و دندان به محیط دهان راه پیدا می‌کند.
صحت محتوا مورد تایید است
با توجه به اهمیت محتوای حوزه سلامت، شایان ذکر است که این محتوا توسط دکتر کامران دوامی نوشته شده است و هیچ گونه دخل و تصرفی در آن نشده است.
درد دندان‌های شیری در کودکان
خیلی از والدین فکر می‌کنند درد دندان‌های شیری فقط به‌خاطر رویش اون‌هاست، اما در واقعیت، پوسیدگی‌ها هم یکی از دلایل شایع این دردها هستند. پوسیدگی میتواند بر اثر باقی‌مانده های غذا یا عفونت ایجاد میشود و باعث درد و التهاب میشود. وقتی دندان شیری پوسیده میشود، موقع جویدن غذا فشار به لثه‌ها وارد میشود و باعث التهاب و تورم اطراف دندان می‌گردد، در این حالت:
- کودک غذا نمی‌خورد
- مدام دستش رو روی محل درد می‌گزارد
- بی‌قرار میشود و خواب راحتی ندارد
این دردها می‌تونن روی سلامت دندان‌های دائمی که زیر دندان‌های شیری قرار دارن هم تأثیر منفی بذارن، چون کودک تغذیه درستی نداره و بهداشت دهان رو هم رعایت نمی‌کنه.
علائم شایع درد دندان‌های شیری
اگه کودک شما این علائم رو نشون می‌ده، ممکنه درد دندانی داشته باشه:
- خودداری از غذا خوردن و ادعای سیری
- تمایل ناگهانی به مسواک زدن
- فشار دادن محل درد با انگشت
- گریه و فریاد ناگهانی
- بدخلقی و بی‌قراری
- جمع شدن آب دهان اطراف لب‌ها
- خواب‌های آشفته و بی‌قراری در شب
بعضی از کودکان به‌دلیل ترس از دندانپزشکی، درد خودشون رو بیان نمی‌کنن و فقط از غذا خوردن دوری می‌کنن. والدین باید نسبت به این رفتارها حساس باشن.
عوارض پوسیدگی دندان‌های شیری
پوسیدگی‌های دندانی فقط باعث درد و بی‌اشتهایی نمی‌شوند، بلکه می‌توانند مشکلات بلندمدت‌تری رو به‌وجود بیارند:
- تأثیر منفی روی دندان‌های دائمی مجاور (تغییر رنگ یا آسیب به مینای دندان)
- از دست رفتن زودهنگام دندان شیری و ایجاد مشکل در نظم رویش دندان‌های دائمی
- افزایش احتمال نیاز به فضانگهدار در آینده
تسکین درد دندان شیری کودکان
در داروخانه‌ها انواع مختلفی از داروهای تسکین‌دهنده درد دندان کودکان وجود دارد که معمولاً با نام عمومی «دنتول» شناخته می‌شوند. این داروها ممکن است بتوانند برای مدت کوتاهی، درد دندان‌های شیری را کاهش دهند، اما باید توجه داشت که تسکین درد در منزل توسط والدین، یک راهکار موقت و گذرا محسوب میشود و به هیچ عنوان جایگزین مراجعه به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی کودکان نیست.
درد ناشی از پوسیدگی و التهاب دندان‌های شیری، حتی پس از مصرف داروهای مسکن، پس از گذشت چند ساعت مجدداً ظاهر خواهد شد. از این‌رو، ضروری است که کودک در اسرع وقت توسط متخصص مورد معاینه و درمان قرار گیرد.
در مواقعی که به دلایل مختلف، از جمله شب‌هنگام بودن یا نبود امکان مراجعه فوری به درمانگر، والدین ناچار به کنترل موقت درد کودک در منزل هستند، می‌توان از داروهایی نظیر قطره دنتول استفاده کرد. با این حال، لازم است به نکات زیر توجه شود:
- استفاده از داروی دنتول صرفاً جنبه تسکینی دارد و اثر آن محدود به چند ساعت است.
- مصرف این داروها نباید منجر به تأخیر در مراجعه به دندانپزشک گردد.
- تشخیص و درمان علت اصلی درد، تنها توسط متخصص امکان‌پذیر است
یکی از باورهای نادرست رایج، استفاده از گرما برای کاهش درد دندان است. این روش نه تنها مؤثر نیست، بلکه ممکن است باعث تشدید التهاب و افزایش درد گردد. توصیه میشود:
- از قرار دادن حوله یا کیسه آب گرم روی صورت یا فک کودک پرهیز شود.
- از نوشیدن مایعات بسیار داغ خودداری گردد.
استفاده از گرما ممکن است موجب گسترش التهاب و حتی پیشرفت عفونت در بافت‌های اطراف دندان گردد.
استفاده از داروهای مسکن مانند دنتول ممکن است تنها به‌صورت موقت درد دندان شیری را کاهش دهد، اما:
- مداخله سریع و به‌موقع از آسیب‌های احتمالی به دندان‌های دائمی جلوگیری خواهد کرد.
- درمان اصلی باید توسط متخصص ارتودنسی کودکان یا دندانپزشک اطفال انجام شود.
- دندان پوسیده باید به‌طور کامل ترمیم گردد و بافت‌های ملتهب تخلیه شوند.
نقش کلیدی متخصص ارتودنسی در پیشگیری و کاهش درد دندان‌های شیری
نقش متخصص ارتودنسی کودکان در کاهش درد دندان‌های شیری بسیار مهم و غیرقابل چشم‌پوشی است. این متخصصان، با بررسی وضعیت رشد دندان‌ها و فک‌ها، اقداماتی انجام می‌دهند که نه‌تنها از بروز بی‌نظمی‌های دندانی جلوگیری می‌کند، بلکه با بهبود نظم و ترتیب دندان‌ها، به حفظ بهداشت دهان و دندان و در نتیجه کاهش خطر پوسیدگی و درد دندان‌های شیری کمک می‌نمایند.
ارتودنسی و پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری
دندان‌هایی که به‌صورت مرتب و صاف در دهان قرار دارند، بسیار راحت‌تر توسط مسواک و نخ دندان تمیز می‌شوند. این امر موجب کاهش تجمع پلاک میکروبی و کاهش خطر پوسیدگی خواهد شد. در نتیجه، دندان‌های شیری سالم مانده و کودک دچار درد نخواهد شد.
از سوی دیگر، در شرایطی که دندان شیری به دلایل مختلفی (مانند پوسیدگی شدید یا ضربه) زودتر از موعد طبیعی از دست می‌رود، استفاده از فضا نگهدارنده‌ها توصیه میشود. این ابزارها نقش مهمی در جلوگیری از جابه‌جایی دندان‌های مجاور و بسته شدن فضای دندان افتاده دارند که در غیر این صورت میتواند منجر به:
- کج شدن دندان‌های شیری مجاور
- افزایش گیر غذایی
- ایجاد فشار و ضربه هنگام جویدن غذا
- و در نهایت درد دندان‌های شیری
تأثیر درد دندان‌های شیری بر رشد فک و صورت
کودکانی که دندان‌های شیری دردناک دارند، معمولاً تمایلی به جویدن غذا در آن ناحیه ندارند و سعی می‌کنند فقط از یک سمت دهان استفاده کنند. این عادت ناصحیح میتواند باعث ایجاد انحراف در رشد استخوان‌های فک و صورت شود که در برخی موارد غیرقابل جبران خواهد بود.
متخصص ارتودنسی با برطرف کردن علل درد دندان‌های شیری، شرایطی را فراهم می‌کند که کودک بتواند از هر دو سمت دهان خود به‌طور متعادل استفاده کند. این امر به حفظ تقارن در رشد استخوان‌های فک و صورت کمک خواهد کرد.
اهمیت رعایت بهداشت دهان و تغذیه در پیشگیری از درد دندان‌های شیری
برای جلوگیری از بروز درد دندان‌های شیری، رعایت نکات زیر بسیار حائز اهمیت است:
- نظارت والدین بر مسواک زدن روزانه کودک (سه مرتبه در روز، هر بار به مدت ۵ دقیقه)
- استفاده از رژیم غذایی حاوی فیبر و ویتامین، به‌ویژه میوه‌ها و سبزیجات تازه
- حفظ سلامت لثه‌ها با تغذیه مناسب و تحریک طبیعی آنها حین جویدن مواد سفت و سالم
معاینات دوره‌ای توسط متخصص ارتودنسی
مراجعه منظم و روتین به متخصص ارتودنسی کودکان، حتی در شرایطی که کودک شکایتی ندارد، بسیار مهم است. بسیاری از مشکلات ارتودنسی و دهانی در مراحل اولیه قابل مشاهده نیستند و تنها توسط یک متخصص مجرب قابل تشخیص خواهند بود. انجام معاینات هر شش ماه یک‌بار به‌صورت منظم، میتواند:
- از بروز مشکلات پیچیده و پرهزینه در آینده جلوگیری کند
- روند رشد صحیح دندان‌ها و فک را تحت کنترل قرار دهد
- دردهای احتمالی دندان‌های شیری را زودهنگام شناسایی و درمان کند
اما اگر شب هنگام وقتی که دسترسی به دندانپزشک نیست دندان کودکان شما درد بگیرد باید چه کار کرد؟
لازم است والدین حتما از روش‌های خانگی کاهش درد دندان شیری آگاه باشند هرچند باید توجه داشته باشید همه این روش‌ها یک به صورت کاملا موقت است و فقط تا زمان کوتاهی میتواند باعث کاهش درد شود.انواعی از کمپرس‌های آب سرد یا دهانشویه‌های گیاهی که تحت عنوان کلی دنتول نامیده میشود در داروخانه‌ها وجود دارد که میتواند برای کاهش درد دندان‌های شیری موثر باشد. هرچند این کاهش موقتی است و باید در اولین فرصت به کودکان مراجعه شود.
چه زمانی باید برای بررسی وضعیت دندان‌های شیری به کودکان مراجعه کرد؟
بنظر من بهترین زمانی که باید کودکان برای وضعیت ارتودنسی دندان های خود به مطب متخصص مراجعه کنند حدود سن 6-7 سالگی است با این وجود در صورتی که دندان های کودکان شما دردناک هستند لازم است پیش از این مورد به مطب دندانپزشک مراجعه کنید. یک متخصص میتواند با بررسی پوسیدگی های اولیه که توسط والدین قابل تشخیص نیست و هنوز دردناک نشده اند از عوارض شدید اینده جلوگیری کنند. لذا پیشنهاد میشود معاینات روتین و منظم هر 6 ماه یکبارحتی در مواردی که دردی وجود ندارد به متخصص ارتودنسی انجام گردد.
در نهایت باید گفت
در نتیجه، درد دندان شیری و مشکلات مرتبط با آنها می‌توانند تأثیرات جدی بر سلامت دندان‌های دائمی کودک و همچنین رشد فک و صورت داشته باشند. در حالی که درد دندان‌های شیری معمولاً به‌طور موقت و با استفاده از داروهای تسکین‌دهنده کاهش می‌یابد، اما ضروری است که والدین به‌طور منظم کودک خود را برای معاینه توسط متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک کودکان به‌طور دوره‌ای مراجعه دهند. این معاینات کمک می‌کند تا مشکلات اولیه شناسایی و از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. رعایت بهداشت دهان، تغذیه مناسب و استفاده از فضا نگهدارنده‌ها نیز میتواند به کاهش مشکلات مرتبط با دندان‌های شیری کمک کند و از درد و پوسیدگی جلوگیری کند.
سوالات متداول
درد دندان‌های شیری در کودکان چه علائمی دارد؟
علائم شامل خودداری از غذا خوردن، گریه و فریاد ناگهانی، فشار دادن محل درد، بدخلقی، جمع شدن آب دهان، و خواب آشفته هستند.
چه زمانی باید به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مراجعه کرد؟
بهترین زمان برای معاینه دندان‌های شیری کودک در سن ۶-۷ سالگی است، اما در صورتی که کودک دچار درد دندان باشد، باید هر چه سریع‌تر به متخصص مراجعه کنید.
چگونه می‌توان درد دندان‌های شیری کودک را تسکین داد؟
استفاده از داروهای مسکن موقتی مانند دنتول یا کمپرس آب سرد میتواند درد را کاهش دهد، اما لازم است که کودک توسط دندانپزشک معاینه و درمان شود.
آیا پوسیدگی دندان‌های شیری میتواند بر دندان‌های دائمی تأثیر بگذارد؟
بله، پوسیدگی دندان‌های شیری میتواند بر دندان‌های دائمی تأثیر منفی بگذارد، باعث آسیب به مینای دندان و تغییر رنگ دندان‌های دائمی شود.
چگونه می‌توان از پوسیدگی دندان‌های شیری پیشگیری کرد؟
رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن مرتب، استفاده از رژیم غذایی سالم، و معاینات دوره‌ای توسط متخصص ارتودنسی میتواند از پوسیدگی دندان‌های شیری جلوگیری کند.